Bildirimler
Tümünü Sil
Foruma Üye olduktan sonra "Aktivasyon-Şifre Belirleme Aşamasında Sorun Yaşayan Üyelerimiz
Foruma üye olurken "hotmail, outlook, msn" uzantılı bir mail adresi kullandıysanız size gönderdiğimiz aktivasyon-şifre belirleme e postası hesabınızdaki "gereksiz-spam" klasörüne düşmüş olabilir. Lütfen "gereksiz-spam" klasörünü kontrol ediniz. Destek için instagramdan @spearfishingturkey bize ulaşabilirsiniz.
Konuyu Başlatan
ZIPKINLAR HAKKINDA
Kendi tecrübe ettiğim ve bilenlerden öğrenip deneyerek fikir sahibi olduğum bazı bilgileri aktarmak istiyorum.
Şuan 14 ya da 15 tane zıpkınım var. Birkaç tanesi dışında tüm zıpkınlarımın ayrı hatıraları olduğu için kullanmadıklarımı bile satamıyorum. Kendiminkiler ve arkadaşlarımdan ödünç alıp kullandıklarımla beraber herhalde 40 a yakın farklı zıpkınla dalış yapmışımdır. Iskaladığım balığın haddi hesabı yoktu eskiden. Bunları neden ıskaladığımla ilgili sır perdesini araladıktan sonra da çok fazla balık kaçırmamaya başladım.
İyi bir zıpkın nasıl olmalı? Bence...
1. Zıpkınınız dengeli olmalı.
Bazı markalar bilerek şiş kombinasyonunu öyle ayarlıyorlar ki satın aldıgınız kombinasyonla o tufegi saglıklı kullanmanız mumkun olmuyor. Mesela cressi tufekler 6mm sis ile gelir ve tufeklerin bas kısmı havaya kalkar ya da komple yüzerdi. Ancak daha kalın sis takarak veya tufegin sephiyesini arttıracak sekilde kursunlar vs ekleyerek tufegi suyunaltında level yani dengeli olacak hale getirirdiniz. Omer tufekler ise yakın bir zamana kadar cok agir sislerle gelirdi. Tufegin uzerindeki 6.5 sisi 6mm ile veya 6.5mm olup 5cm daha kısa bir sis ile degistirince sephiyesi toparlanırdı.
Tufeginizde agır veya hafif sisten kaynaklanan bir dengesizlik varsa ozellikle uzak atışşarda nisanlama yaparken zorluk cekersiniz, kolunuzu titretmenizle beraber ıska atışlar yapabilirsiniz. Tufegin hidrostatik stabilitesi yani suyun icinde sephiye olarak dengeli durusu bu acıdan onemlidir.
2. Lastik kombinasyonu
Atış yaptıgınız derinlik, lastigin yay sabitini degistirmektedir. Sığı suda cok uzaga atış yapabilen bir lastik derin suda aynı mesafeye şişi atamaz. Ben tufeklerimde lastik kombinasyonunu su sekilde ayarlamaya calisiyorum. Lastik kombinasyonum oyle olmalı ki, 15m ve daha derin sularda agason yaptıgım zaman tek lastikli bir tufekte palamutu ikinci centige kurdugum zaman uzak atıslar yapabilmeliyim.
15m ve altı sığı sularda avlandigim veya derinde taşin icine atış yapacagim zaman ise palamut birinci centikteyken tufegi sarsmayacak veya sisin kayaya saplanıp eğilmeyecegi atışlar yapabilmeliyim. Bunu ne yazık ki cok acı sekilde tecrube ettim. Hatta milli takım kampında bile cok fazla balık ıskalamamla sonuclandı ve sıralamada geriye dusmeme neden oldu. Kalın ve kısa lastiklerle sığı suda cok buyuk bir tral surusunden surekli ıska atışlarla 5 kadar balık ıskaladım veya kotu yerlerinden vurdugum icin yırttırdım balıkları. Oysa don lastigi gibi bir lastikle dahi cok kolay vurulabilecek avlardı.
Lastigi bir sezon kullandıktan sonra ip palamut kullanılıyorsa biraz kısaltıp tekrar boğmalı veya cevirme palamut kullanılıyorsa yeni lastikle degistirmekte fayda vardır. Lastik zamanla sünekleşir ve performansı düşer.
3- Kabza ve tetik mekanizması
Zıpkınınız dengeli ve lastik kombinasyonu iyi olabilir ama hala balık ıskalıyor olabilirsiniz. Ozellikle bu, bizim gibi marmarada daha cok 82/90lık tufeklerle dalan ve kırk yılda bir egeye, akdenize inerken eline 110/120lik tufekler alan arkadaslar icin gecerli. Kaçırdığım, ıskaladıgım şeytanlar sinaritler be diger trofeler gozumun onune geliyor bunları yazarken.. Marmarada surekli kullandigim tufekler gdnelde aluminyum gövde, iyi manevra yapabilmeleri icin mumkun oldugunca ince tufeklerdi ve bunlara eelim oyle alışmış oluyordu ki adeta bilegimin devamı gibi cok guzel atıslar yaparak balıgı vurabiliyordum. Ancak akya ve sinarit hayalleriyle akdenize indigimde ise genis govdeli, iki uc lastikli acık kafalı ahsap veya aluminyum tufekleri goturuyordum. Ancak bu tufeklere elim alışkın olmadigi icin, marmaradaki kısa tufekle bile olsa atıp vurabilecegim mesafelerden cok guzel balıklara ıska atıyordum. Tam elim tufege alısmaya basladiginda ise tatilim sona eriyor ve donmek zorunda kalıyordum. Bu sorunu, marmarada 90lıgınu kullandıgım tufegin uzununu 110/120ligini akdeniz icin alarak cozdugumde aynı beceriyle akdenizde de karsilastigim balıkları avlamaya baslamıştım. Artık kabza aynı kabza oldugu icin sanki marmaradaki tufegi kullanmaya devam ediyormus gibi hic yadırgamadan avlarımı yapıyordum.
Ahsap tufeklerde gormeye aliskin oldugumuz metal tetik mekanizmaları artık tum tufeklere takılır oldu. Ozellikle kış sezonunda uzun sure kullanmadiginiz durumlarda bu celik mekanizmalı tufekleri guzelce tatlısu ile yıkamalı ve wd40 ile yağlayarak o sekilde depolamalıyız. Yoksa birkac ay sonra tufegi dalışa götürdüğünüzde tetik tutukluk yapabilir ve size çok güzel bir trofeye mal olabilir. Malesef benim başıma geldi.
4. Açık / kapalı kafa ve kalama ipi
Ben ozellikle taşaltında veya sığı suda kullandigim tufeklerde kapalı kafa tufek kullanmayı tercih ediyorum. Kapalı kafalı bir tufegi tufege ve kalama ipine bakmadan toplayıp kurabiliyor ve bu sayede etraftaki balıkları takip edebiliyor ve kesfimi surduruyorum. En guzel trofelerimi derin agasonlarda vurdugum tufeklerim de kapalı kafaydı. Ancak bu biraz alıskanlık meselesi. Kolay toplanıyor olmasının yanısıra bazı dezavantajları da bulunuyor kapalı kafalı tufeklerin. Bunların başında kalama klipsi de kafadaki delikten sisle beraber gectigi icin sıkışma yapabiliyor. Bu sekilde kullanılan kalama iplerinin cok kalın olması ve buyuk klipslerin kullanımı şişin sıkışma ihtimalini arttırıyor. Klips yerine sisin uzerindeki delikten kalama misinasi gecirerek ucuna dügüm atma işlemi ise düğümün gidip lastikle govde arasına sıkışması üzerine bana en guzel trofe irsofumu üstelik de bir bölge şampiyonasında kaçırtması üzerine asla kullanmadigim ve kimseye de zorunlu kalmadıkca tavsiye etmedigim bir yöntem.
Kalama iplerinin klipsleri ve ozellikle şişe sürtünen kısımlarını her dalıştan once kontrol etmeli ve güven uyandırmayan kalama misinalarını ve klipsleri üşenmeden değiştirmelisiniz. Güzel bir trofe uzerinde sis veya delikle yüzer gider, arkasindan baka kalırsınız. Malesef tecrübeyle sabit..
Kapalı kapalı tufeklerin diger bir dezavantajı ise coklu lastik kullanımına izin veren sharkfin veya guldikeni sisleri kullanamıyor olusunuz. İp palamut kullanmak istenirse tahitien sislerden ip palamuta uygun olanının hazır satınalınmasını egeleyerek mevcut tahitieni ip palamuta uydurma islemine tercih ederim. Şiş çok inceliyor ve şişin egilme ihtimali artıyor.
90lığa kadarki tüfeklerinizde çift kalama kullanmanıza gerek yoktur. Hatta resimde goreceginiz 60lık tüfeğimin menzili cok kısa ve ip bırakma mekanizması olmadigindan kalamasiz olarak kullanıyor dar taşlarda taşaltı yaparken ve zaten kaçmayan kırlangivc kalkan gibi yassı balıkların avında bu tufegi tercih ediyorum. Karabalık avında kullanılan uzun tufeklerde de cift kalama yerine tek kalama kullanımı atıştan sonra hızla kalamayı toplayarak balıgın taş içerisinde fazla ilerlemesine engel olmasindan oturu pratik bir yontemdir. Şişi alıp taşın içine yuruyen balıklar dalışı hem size hem de kendilerine zehir edebilirler.
Sinarit akya torik gibi gezer balıklara agasonda yapılan uzak atışlarda ise mutlaka cift kalama kullanmak icap eder. Bu atışları 100 ve uzeri tufeklerle yapacaginiz icin tufeginizin 7mye kadar olan menzilini 4m ile kısıtlamış olursunuz tek kalama ile ve normalde alabileceginiz bir avı alamamanız veya yaralayıp kaçırmanızla sonuclanabilir.
Kalamanın makara ipine baglantisi kolay cozulebilecek ancak saglam bir dugumle yapılmalıdır. Bazı buyuk avlarda sisi vdan geri cıkarmak yerine kalama ipini makara ipinden ayırarak sisi ileri itip balıktan gecirerek kurtarmak daha kolay olmaktadır. Kalama ile makara ipi arasında eskiden olta fırdöndüsü kullanırdım. Bu fırdöndüler çok hızlı sekilde paslanma ve zayıflama egiliminde olduklarından artık herhangi bir ek parca kullanmaksızın dogrudan kalama ipini makara ipine baglayarak kullanıyorum.
5. Makara kullanımı
75likten buyuk olan tum tufeklerinizde mutlaka makara kullanın. Kotu yerinden vurulan bir balığı makaranızdaki ipten kalama vererek yorabilir ve eti yırtılmadan alabilirsiniz. Bulanık sularda taşaltında dahi avlanırken makaralı tufekle avlanmak sisiniz sıkışsa bile ipi sağarak yukari cikmanıza, yuvayı ve zıpkını kaybetmemenize ve şişi ve/veya balıgı kurtarmak icin yapacaginiz calismaları hızlandırmanıza olanak saglar.
Bir cok makarada standart olmus bir ip sarma yonu vardır. Bu, makaraya alttan baktıgınızda makaranın kulbunu saat yonune cevirdiginiz zaman dogru bir cevrimdir. (zıpkın sol elinizde makara saga bakıyor olta makarasını cevirir gibi kulbu ileri dogru ceviriyorsunuz). İpi bu sekilde sardıgınızda atış sonrasında buyuk bir balık vurursanız ve balık kalama isterse ipte yaratacagi gerilme ile makaradan ip sağılacak ve ip sagildikca da makaranın mandreli acilacagi icin ip rahatca bosalacaktir. Aksi istikamette ip sararsaniz ipte olusan gerilmeyle makara tersi istikamette doner ve bu yone olan donusu mandreli daha da sıkmaya calisir ve makarayi kilitler. Bu durum av kucukse avin yırtılması veya av buyukse zıpkını ve dolayısıyla sizi suyun altına cekmeye baslamasiyla sonuclanır. Ornegin buyuk bir akya avında zıpkını bırakmayıp balıgı yukarıya suruklemeye calismak size buyuk efor sarfettirir ve sıgı su bayılması gecirip hayatınızı kaybetmenize bile neden olabilir ya da iyi (!) ihtimalle zıpkını bırakırsınız ve akya zıpkınınızla beraber yüzer gider ve bir yerde ölür, üzülürsünüz.
Makaraya taşacak kadar cok ip sarılmamalıdır. İpin taşmasına, makaranın sabit ve donen aksamı arasına sıkışmasına neden olabilir. İpin son turlarını makaranın tufege en yakın kısmına sararsanız makaradan kalama ipine baglanmak uzere çıkan ip mümkün oldugunca govdeye yakın ve paralel gidecek ve dalışlarda ozellikle agaşonlarda ipin ilişkenlere takılma ihtimali azalacaktır. Agasonda iri bir sinarite tufeginizi cevirirken makara ipinin takılması ve onu kurtarmaya calismaniz balıgın kacmasına neden olacaktır. Tecrübeyle sabit..
6. Kalamar veya silindirik gövde ve şiş kanalı
Hidrodinamik acidan ozellikle manevra esnasında tufegin uzerindeki yanal hızın maksimimum oldugu uc kısımların mumkun oldugunca ince olması gerektigini dusunuyorum ve tum govde boyunca uzanan kalın etli bir kalamar govdedense uc kısımların yuvarlak kesitli de olsa ince bir yapıda olmasının daha avantajlı oldugunu degerlendiriyorum. Orta ve alt kısımlarda tufege rijitlik ve titresim açısından tokluk vermesi icin bu kısımlarda kalamar govde tercih edilebilir.
Şiş kanallı olmayan tufeklerde sisin az sayıda noktadan tufege temas ediyor olmasi yuzunden atış anında gelen itme kuvveti ile vibrasyon yapabildiğini ve bunun da ozellikle uzun tufeklerde atısı olumsuz etkileyebildigini dusunuyorum.
7. Şiş
Menevişlenmiş koyu renk sislerin sertlik degerleri yuksek olsa da süneklikleri iyi olmadigi taşa çarpmalarda daha kolay egilebildiklerini tecrübe ettim. Bu şişler eğildikleri zaman düzeltmeye calisirken kırılabilmekteler.
Ben uzun agason tufeklerimde 6mm, 6.25mm sisler tercih ediyorum. Sisin agir veya hafif gelerek tufegin dengesini bozmaması yukarıda degindigim gibi çok çok onemli.
Kelebegin cok gevsek olmasi ve kelebegin sivri ucunun sise kapandiginda sıfıra sıfır yapışması atıştan sonra bircok defa balıgın sisten kurtulmasına neden olarak beni uzdu. Bu yuzden kelebegin ucunu atisi engellemeyecek sekilde 0.5/1mm kadar yukarı kıvırıyorum. Dalış anında kelebegin acık kalması dikkatimi dagittigi icin mutlaka oring veya bungee lastigi parcasiyla kelebegi kapalı kalacak sekilde tuttururum. Atışla beraber bu oring geriye kaydigi icin kelebegin acilmasina mani olmaz. Hem sisin etrafında simertik duruyor olmasi hem de cok ince olması sayesinde atışı da olumsuz etkilemez.
8. Zıpkın uçları ve kelebekler
Agasonlarda kullanılan tufeklerde uzun kelebek, tasaltı tufeklerinde ise kısa kelebek tercih edilebilir. Bu tasaltı tufeklerinin kelebekten sonraki uc kısmını kısaltmak tasa yaslanmış balıkları avlayabilmenizi saglar. Kısa kelebekler taşın altında sisin sıkışma ve takılma ihtimalini azaltır.
Bazı taslar oyle yapıdadır ki tam bir şiş kapanıdır. Balıklar da ozellikle soguk sularda bu taslarda yasamayı pek severler. Bu tip küçük taşlarda kısa kelebekli tasalti tufekleri isinizi bir nebze kolaylastirir ama bazı cok derin yuvalarda 90 hatta 100luk tufeklerle calismak zorunda kalırsınız. Bu durumda tarak uclar kullanmak sisin takılmamasını saglar. Ustelik balıgı govdeden vurdugunuzda taraklardan birinin omurgaya gelme ihtimali yuksek oldugundan balıgı hareketsiz kılabilecegi icin yuvayı bozmadan tekrar tekrar atis yapmanız mumkun olabilir. Ancak bu tarak uclar balıgın kafa bolgelerine girmekte zorlanabilecegi icin bu bolgeden vurulan balıklar debelenip sisten kurtulabilirler.
Sinarit akya gibi büyük balıklarda çift kelebekli şiş kullanımı kelebegin kırılması veya kapanarak balıktan cıkması ihtimalini yarı yarıya azaltır.
9. İp palamut metal palamut
Kapalı kafalı tüfeklerimi metal palamutla kullanıyorum. Bir zararını henüz görmedim. Evet çentige dogru oturtmazsanız cıkıp elinize zarar verebilir. Tıpkı sağa sola bakmadan yolda karsıdan karsiya gecerken size araba çarpabileceği gibi. Açık kapalı tüfeklerde mecburen ip palamut kullanıyorum. Kendim boğmam gerekirse palamut ipine dugum atmak yerine boncuk takmayı ve onun uzerinden bogmayı tercih ediyorum. Lastigi bogarken mumlu ip kullanıyor ve lastigi sampuanlıyorum aksi halde kesilebiliyor lastik.
10. Kaçlık tufek
Bence bir avcının 60lık dar taşlar icin taşaltı, 90lık sıgısu agason, derinsu taşaltı ve 110/120lik derinsu agason tufeklerinin olmasi gerekir. Yukarıda degindigim gibi mumkunse bu tufeklerin aynı marka/model olmaları avcının tufekten tufege gecislerde uyum sorunu yaşamasının onune gecer.
Sonuç
Şuan 500 tlden 5000 tl'ye kadar cok sayıda yerli yabancı tufek dalış magazalarında bulunabiliyor. Size en uygun modeli secmeniz gerekir. Ancak balığı tufegin degil avcının vurdugu unutulmamalı.
Ekte paylastigim avları letgodan ikinci el 150tl'ye satın aldıgım, makarasını bu tufegi artık kullanmayan bir arkadasımdan hediye aldigim yaklasik 20 yasindaki bir tufekle yaptıgımı dile getirmek istiyorum.
En iyi tüfek, dengeli, şişi lastigi uyumlu makarası guzel sarılmış tufektir. En iyi tüfek elinizin alıştığı tufektir.
Rastgele
Yazar : Cansın Özden
Gönderildi : 01/01/2021 18:28
@can Faydalı bilgiler,teşekkürler can Hocam.Sualtı avcılığı söz konusu olduğunda her türlü tecrübe,deneyim değerlendirilmeli diye düşünüyorum.Standart bazı bilgiler olsa da birçok konu tecrübe ile öğreniliyor.
Gönderildi : 01/01/2021 23:07
Evet Barracuda kardeş, bilgiler için teşekkür ederiz. Okuduk ve faydalanmaya çalışacağız. Ama içimden bir ses (hem de yanık) ‘nick’ine de isim babası olmuş balığı -diğerleri de dahil- gördüğümde bir süre daha ıskalamaya devam edeceğimi ve nickbaba’nın beni nick’ine takmayıp usul usul süzülüp uzaklaşacağını söylüyor. Bende, balıklarla küfürleşmeye varan -onlar da ediyor gibiler-travmatik davranışlar oluşturan bu ‘vuramadıkii! Vuramadıkii!’ halleri nasıl son bulacak bilemiyorum. Ne zorlu şartlar altında türlü türlü meralarda, aynı türden çeşitli avlar(a) vurmuş biri olarak bu durumu kabullenmekte zorlanıyorum. Zıpkınımın sapuni gülle mi donatsam?! Gül’e sapuni mi tuttursam bilemayrum. Du bakalin nolcek! NOTE; yazıdaki bu ‘ben uyumadım da!’ ruh hali etkisi için özür dileriz.
Gönderildi : 08/11/2022 00:59
Önemli bilgiler içeren güzel bir yazı olmuş, elinize sağlık.
Gönderildi : 13/11/2022 23:09
Ben eski olsada çok tecrübeli olmayan acemi bir zıpkıncıyım bir hevesle yeni açık kafa ,şok lastikli 6,5 çap130cm uzunluk şişli bir 90 lık zıpkın aldım üzerinde 18 lik tek lastik var gene üzerinde tek kalama misinalı bağlantı mevcut makara yok,sağlığım dolayısıyla karakıyı sığ sularda vakit geçiriyorum sizdem ricam tecrübenize dayanarak bu zıpkın donanımında kalamayı çift yapmamın bir faydası olurmu ?bu arttırımı zıpkın karşılarmı?yoksa gereksizmi ?teşekkürler
Gönderildi : 26/09/2023 12:33
Ben eski olsada çok tecrübeli olmayan acemi bir zıpkıncıyım bir hevesle yeni açık kafa ,şok lastikli 6,5 çap130cm uzunluk şişli bir 90 lık zıpkın aldım üzerinde 18 lik tek lastik var gene üzerinde tek kalama misinalı bağlantı mevcut makara yok,sağlığım dolayısıyla karakıyı sığ sularda vakit geçiriyorum sizdem ricam tecrübenize dayanarak bu zıpkın donanımında kalamayı çift yapmamın bir faydası olurmu ?bu arttırımı zıpkın karşılarmı?yoksa gereksizmi ?teşekkürler
Merhaba. Eğer lastiğiniz doğru kombinasyon da değilse. Yada şöyle izah edeyim tetik düşürdüğünüzde şuandaki kaloma yetersiz kalıyor mu yoksa biraz daha kalomaya ihitac var mı şiş istediğiniz uzaklığa gidiyor mu? Gidiyorsa çift kaloma yapabilirsiniz bir sıkıntı olmaz.
Gönderildi : 27/09/2023 22:18
Eksimaya reacted
